Bealtaine 10 2015 Séú Domhnach den Cháisc (B)
FREAGRA DON CHREIDEAMH LEIS AN MBÍOBLA
leis an Ath. Máirtín Mac Conmara, MSC
A. Léachtaí an Domhnaigh mar threoir don Bheatha Chríostaí
B. An Bíobla in agallamh le ceisteanna an lae: Grá Dé agus creideamh i gCriost. Cé
chomh úsáideach is atá an creideamh?
A. An Bíobla sa Liotúirge mar threoir don bheatha (Léachtaí an Domhnaigh)
Céad Léacht (Gníomhartha na nAspal 10: 25-26, 343-35, 44-48). Doirteadh grásta an
Spioraid Naoimh amach ar na ciníocha fosta. Dúirt Íosa go foscailte leis an mbean
Chanánach, neamh-Ghiúdach, nár seoladh é leis an dea-scéal a chraobhscaoileadh
láithreach don na ciníocha neamh-Ghiúdacha ach amháin do chaoirigh caillte
theaghlach Iosrael (Matha 15:24). Nuair a sheol Íosa an Dáréag Aspal amach ag
seanmóireacht thug sé ordaithe dóibh mar seo leanas: “Ná gabhaigí an bóthar chun na
ngintlithe agus ná téigí isteach i gcathair Samárach ar bith; ní hea, ach téigí faoi dhéin
caoirigh caillte theaghlach Iosrael” (Matha10:5-6). Tháinig sé leis na gealltanais a
rinneadh d’Iosrael, a phobal féin, a chomhlíonadh. Díreach tar éis an aiséirí fógraíodh
an soiscéal do Ghiúdaigh amháin. Go minic nasctar craobhscaoileadh an chreidimh do
na ciníocha, na neamh-Ghiúdaigh, le Pól amháin agus lena thiontú chun Críost. Tá
ceartú ar sin le fail i léacht an lae inniu. Tháinig an chéim mhór ar aghaidh dáiríre
thart ar thráth thiontú Phóil, agus trí Pheadar agus ghníomhú díreach an Spioraid
Naoimh. Trí inspioráid ó Dhia chuaigh Peadar go teach feidhmeanaigh phagánaigh
Romhánaigh i Caesarea Maritima, lárionad riarachán na Róimhe i Iúdáia, agus léirigh
an pagánach sin gur mhaith leis iompú ina Chríostaí. Thuirling an Spiorad Naomh ar a
raibh de phagánaigh sa teach, amhail Cincís Nua, a thug le fios do Pheadar nach
bhfeiceann Dia chun pearsan seachas a chéile. Níorb do Ghiúdaigh amháin an dea-
scéal. Mhínigh Peadar sin do Chríostaithe Iarúsailéim níos déanaí, agus d’aontaíodar
Salm le Freagra (Salm 97[8]). D’fhoilsigh an Tiarna a shlánú do na náisiúin.
Dara Léacht (1 Eoin 4:7-10). Is é Dia an Grá. Sa léacht seo, mar a tharlaíonn go
minic i Shoisceal Eoin agus i gCéad Litir Eoin, tá cur síos ar ghrá: grá Dé dúinn agus
ár ngrá do Dhia agus dá chéile. Tá sé tábhachtach na hidéithe seo a thagann thar nais
arís agus arís eile a chur le chéile. I dtosach báire léiríotar grá Dé dúinn in ionchollú a
Mhic Íosa Críost, agus ina bhás do mhaithiúnas ár bpeacai. Is baill iad na creidmhigh
de theaghlach an Athar agus a Mhic Dhiaga. Beirtear na creidmhigh, tagann siad ar an
saol, gintear iad, trí chreideamh. Sin í an dínit, an uaisleacht, atá acu. Sa léacht seo ní
deirtear go beacht conas a thabharfadh na fíréin grá dá chéile. Níl aon sonraí ann faoi
seo, ach ní foláir gur chuid de cabhrú lena chéile an bheatha Chríostaí a mhaireachtáil,
na haitheanta mar a tuigeadh iad sa luatheaglais a choimeád, agus sin go léir bunaithe
ar chreideamh i ndiagacht Chríost, Críost mar Mhac Dé. Don chomhluadar a raibh
Eoin ag scríobh dó, bheadh aontacht, comhtháthú, na hEaglaise sin i gceist, gan ligint
do thionchair iasachta an lámh in uachtar a fháil orthu, agus rudai eile nach iad.
Soiscéal (Eoin 15:9-17). Níl grá ag aon duine nios mó ná seo go dtabharfadh duine a
anam ar son a chairde. An sliocht seo as Soiscéal Eoin tá an teachtaireacht chéanna
aige a bheag nó a mhór agus a bhí ag an dara léacht inniu as Céad Litir Eoin. Tá an
grá mar lárthéama aige, grá Dé do lucht leanúna Íosa agus aithne Íosa fanúint
aontaithe leis féin sa ghrá. D’fhoilsigh Íosa grá an Athar, grá an Athar don chine
daonna go léir. Foilsíodh rúndiamhair ghrá an Athar do dheisceabail Íosa ní mar rud
dóibh féin ach mar fhírinne le fógairt don domhan mór, is é sin le rá tríd an Eaglais
sna saolta níos déanaí. Ceapadh iad ag Íosa agus an Athair le toradh a thabhairt,
toradh a mhairfeadh. I misean na hEaglaise níl aon áit ann do ruathar aonair ó dhaoine
aonair carasmatacha. Ní mór don Eaglais tógáil ar Chríost, an t-aon bhunsraith, agus
an teachtaireacht Chríostaí a chur i láthair mar a oireann don aois agus don ócáid, dílis
don traidisiún agus oscailte don todhchaí.
B. An Bíobla: Machnamh agus agallamh le ceisteanna an lae: Grá Dé agus
creideamh i gCriost. Cé chomh úsáideach is atá an creideamh?
Is í éirim léachtaí an lae inniu ná bronntanas an chreidimh, an chreidiúint féin, agus
aitheanta Íosa dá dheisceabail ghrá a thabhairt dá chéile. Cúpla Domhnach ó shoin
léamar i gCéad Litir Eoin faoi dhá aithne Dé: creideamh a bheith in Íosa mar Mhac
Dé agus grá a thabhairt dá chéile. Ní shonraítear impleachtaí an ghrá, a bhfuil béim
chomh láidir leagtha air i léachtaí an lae inniu, ach is léir go leanann as tacaíocht a
thabhairt do chreideamh i gCríost agus do chleachtadh an creidimh sin. Rinne an
luatheaglais, mar is léir ó Íosa féin agus litreacha Phóil, tagairt don chúram ba chóir a
bheith dóibh siúd a raibh a gcreideamh i gCríost nó san eaglais i mbaol. Labhraíonn
Íosa (Matha 18:6) fúthu mar “daoine beaga (miondaoine; “rudaí beaga”) a chreideann
ionam” agus a thromchúisí is a bheadh sé scannal a thabhairt dóibh. Ní páistí a bhí i
gceist; ní raibh leannaí i measc deisceabal Íosa agus ní raibh baisteadh leannaí ann
ansin. Is é a bhí iontu ná lucht leanúna leochaileacha a bhféadfaí a chur ar strae go
héasca. In eaglaisí Phóil bhí daoine ar a dtugann Pól “daoine láidre” agus “daoine
laga” orthu maidir le cúrsaí coinsiasa agus creidimh, agus tugann sé rabhadh láidir
gan coinsias nó creideamh na lag a ghortú, ach a mhalairt, iad a neartú. Tugann
léachtaí Dhomhnach an Aoire Mhaith, a cheiliúramar cúpla seachtain ó shoin, deis
dúinn machnamh a dhéanamh ar theachtaireacht na léachtaí sin dár lá féin. Nuair a bhí
sé ag labhairt faoi féin mar an Aoire Fónta dúirt Íosa: “Ní thagann an gadaí ach chun a
bheith ag goid, ag marú agus ag sloid. Tháinig mise le go mbeadh beatha acu agus go
mbeadh sé go fial, fairsing acu”. Beatha go fial, fairsing, mar sin, teachtaireacht Íosa.
Ach an lá atá inniu ann cuirtear i láthair an Chríostaíocht, nó ar a laghad an
Caitliceachas, mar a mhalairt ar fad, mar fhórsa leatromach, a éilíonn saoirse uaidh le
go mbeadh dul chun cinn ceart daonna againn. Tá na fórsaí iar-Chríostaí agus frith-
Chríostaí sin ag feidhmiu go tréan inár measc an lá atá inniu ann.
Tugann na léachtaí seo cuireadh agus deis dúinn machnamh a dhéanamh ar na
buntáistí atá ag an teachtaireacht Chríostaí leis an bheatha fhial, fhairing, dhaonna
sin, nach nglacfadh sciar maith de chultúr an lae inniu leis. Is teachtaireacht agus fís í
a oirfeadh bheith curtha os comhair Críostaithe an lae inniu, le go mbeadh meas acu ar
a dtraidisiún, agus chomh maith céanna os a gcomhair siúd nach cuid den chreideamh
iad. Freagra a bheadh ann ar an gceist a cuirtear inniu: “Cad is fiú cráifeacht,
creideamh, nó reiligiún ar bith i saol an lae inniu?” Cuireadh an cheist, is dócha, sa
luatheaglais féin, agus sórt freagra uirthi sa chéad litir go Timóid maidir le daoine a
mheas gur údar saibhris í an chráifeacht. Dar leis an litir sin (1 Tiomóid 6:6) is mór
an t-údar saibhris í an chráifeacht go deimhin, an té a bhíonn sásta lena chuid. Scríobh
Naomh Agaistín saothar faoin dteideal “Tairbhe an chreidimh”, scríbhinn nach bhfuil
bainteach le saol an lae inniu mórán toisc go bhfuil sí dírithe ar na fadhbanna a eascair
ó éirse na Manaichéach. Ach aon reiligiún a chreideann gur tháinig Críost, an tAoire
Maith, agus go bhfuair sé bás le beatha a thabhairt, agus í a thabhairt go fial, ba choir
dó bheith réidh áitiú go láidir ina gcoinne siúd a bhfuil a mhalairt de thuairim acu. Bhí
leas an duine aonair, agus an chine dhaonna, lárnach do bheatha agus theagasc
Chríost. Leigheas sé na heasláin agus thug sé an chumhacht seo, agus a bhaineann
leis, do na hAspail, agus don eaglais. Níl fíor-reiligiún, fíor-chreideamh,
ceartchreideamh, ortodocsacht, níl sé sin coimeádach. A mhalairt ar fad. Ionann
ortodocsacht, ceartchreideamh, agus smaointe cearta, agus an gníomh ceart a leanann
as, faoi Dhia agus faoin Aoire Fónta, agus faoi chúrsai an tsaoil..
Ní hamháin nach bhfuil an ortodocsacht, ceartchreideamh, coimeádach, ach go
bhfuil sé forchéimneach, réabhlóideach sa chiall is fearr den fhocal sin, ag tabhairt
athraithe isteach faoi mar is gá. Thug Íosa, an tAoire Maith, a theachtaireacht mar ba
thoil leis an Athair, ar dtús do na Giúdaigh, pobal tofa Dé féin. In am tráth ghluais an
Eaglais, faoi stiúir an Spioraid Naoimh (agus ní gan crá agus cuardach croi pianmhar)
thar an Giúdachas amach le bheith mar chreideamh uilí don domhan uile, gan dlí
Mhaois agus a bhain leis. D’fhan an Eaglais dílis dá misean le haire a thabhairt do na
boicht agus dóibh san faoi leatrom. Thug sí seirbhís d’uasal agus íseal, don ghnáth-
duine agus don lucht léinn. Tugann creideamh i nDia agus in Íosa a sheol Dia uaidh
treoir don bheatha, agus teagasc faoin saol le teacht. Maidir le teagasc faoi chúrsaí
gnéis tá sí cáinte go géar, ach tá cuid den cháineadh seo dírithe ar a staid ar
ghníomhartha a bheadh ar chéim íseal maidir le cúrsaí gnéis. Baineann moráltacht
ghnéis le gníomhartha ó éigniú ar thaobh amháin go dtí smaoine drúiseacha, mar a
dtugtaí orthu tráth, ar an dtaobh eile. Ní thógann faillí sna gníomhartha is ísle as do
theachtaireacht mhoráltacht an ghnéis inti féin. D’fhéadfaí dul ar aghaidh gan stop ar
an ábhar seo: tairbhe an chreidimh agus tairbhe sa chreidiúint. Baineann sé le hábhar a
riarann beatha iomlán an duine aonair agus a bheatha shoisialta chomh maith.
Seo an taobh dearfach den scéal seo. Ar an dtaobh diúltach de tá a fhios againn
nach bhfuil stair na Críostaíochta gan a taobh peacach, ach peacaí a thabhartar chun
solais de bharr a teachtaireachta féin, nó ar a laghad a admhaítear dá barr sin. Ach mar
sin féin is fiú machnamh domhain a dhéanamh ar shaibhreas na teachtaireachta
Críostaí, agus sin gach Domhnach ag éisteacht leis na léachtaí agus ag cur ceiste
orainn féin faoi mar atá siad bainteach le saol suaite an lae inniu, ag machnamh ar an
gcomhairle a thugann Céad Litir Naomh Peadar dúinn (1 Peadar 3:15): “Bígí réidh i
gcónaí le cosaint a dhéanamh in aghaidh aon duine a iarann oraibh bonn a thabhairt ar
an dóchas atá ionaibh; ach déanaigí amhlaidh le cneastacht agus le hurraim”.
